به گزارش روز دوشنبه اگزیم‌نیوز، خرداد ماه امسال حکم تغییر نرخ محاسباتی ارز در گمرک از( ۴۲۰۰ تومان) به نرخ ETS یا (نرخ دلار در حاشیه بازار اجرایی) شد. این موضوع منجر به افزایش چشم گیر درآمدهای گمرکی دولت در بودجه ۱۴۰۱ شده است. هر چند باید توجه داشت که تغییراتی در این سطح کلان مشکلات اجرایی به شدت پیچیده ای نیز در حوزه گمرکات اجرایی به همراه داشته است.

لازم به ذکر است، با توجه به حکم قانونی مذکور، تغییر نرخ محاسباتی بایستی از اول فرودین سال جاری اعمال می شد، بر این اساس با توجه به تاخیر ۴ ماهه در اجرای حکم تغییر نرخ محاسباتی، عملا گمرکات اجرایی با یک چالش عمده در حوزه صدور مطالبه نامه کسر دریافتی مواجه شدند. یعنی تمام کالاهایی که در سه الی ۴ ماه ابتدایی سال ترخیص شده بود مشمول تغییر نرخ محاسباتی شده و بایستی صاحبان این کالاها، مابه التفاوت حقوق ورودی را به دولت پرداخت کنند.

بر این اساس بعد از تغییر نرخ محاسباتی ارز در گمرک، دولت با یک طلب ۲۰ هزار میلیارد تومانی از فعالان حوزه تجارت خارجی مواجه شده که تلاش می کند این درآمد جدید را تا پایان سال وصول کند.

۱۶ همت از مطالبه‌نامه‌های گمرکی وصول نشد/ گمرک اقامات پیش دستانه در دستور کار قرار دهد

در همین خصوص رئیس کل گمرک ایران و معاون وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه، امسال حدود ۵۴ هزار مطالبه نامه در گمرکات صادر شده، گفت: امسال بیش از ۱۹ همت مطالبه نامه صادر شده که ۴ همت آن وصول شده است.

بر مبنای توضیحات رئیس کل گمرک ایران، از رقم ۱۹ تا ۲۰ هزار میلیارد تومانی مربوط به کسر دریافتی های مرتبط با جهش نرخ محاسباتی ارز در گمرک تنها ۴ هزار میلیارد تومان وصول شده است. به این ترتیب در وضعیت وخیم کسری بودجه دولت وصول هرچه سریع تر درآمدهای مذکور که رقمی بالغ بر ۱۶ هزار میلیارد تومان است می تواند کمک ویژه برای تراز شدن منابع و مصارف در دو ماه پایانی سال باشد.

در حالی که در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل عمکلرد مربوط به وصول حقوق ورودی حدود ۱۱ همت بود، در قانون بودجه ۱۴۰۱ درامدهای مالیاتی از واردات به ۱۰۷ همت افزای یافت که در این شرایط گمرک ایران باید عملکرد متفاوتی برای وصول درامدهای دولت در دستور کار قرار می داد. این در حالی است که به استناد گزارش مرکز پژوهش های مجلس در ۸ ماهه نخست سال فقط ۲۸ همت حقوق ورودی وصول شده و این نهاد پژوهشی پیش بینی کرده تا پایان سال ۴۶ همت حقوق ورودی در گمرک ایران وصول شود.

بر اساس این گزارش امسال ۶۰ همت از عواید مربوط به دولت وصول نخواهد شد، هر چند بخشی از این رقم مربوط به حقوق ورودی خودروهایی است که در بودجه آمد اما وصول نشد اما نمیتوان از نقش ویژه مطالبه نامه های وصول نشده چشم پوشی کرد. در این بین با توجه به وضعیت حساس بودجه ۱۴۰۱؛ گمرک ایران برای تمدید ضمانت نامه ها تا پایان سال نیز برنامه ویژه ای داشته باشد تا صرفا فعالان اقتصادی برنده فرایند تاخیر در پرداخت عواید دولتی نباشند.

دهها هزار مطالبه نامه وصول نشده روی دست گمرک؛ پیشنهاد: از محدود کردن فهرست فعالان مجاز شروع کنید

با توجه به اینکه تا دی ماه عدم وصول مطالبه نامه های مربوط به ۱۶ همت حقوق ورودی ناشی از تغییر نرخ محاسباتی ارز، گمرک ایران باید اقدامات فعالانه تری از جمله محدود کردن لیست فعالان مجاز اقتصادی را برای وصول درآمدهای دولت در دستور کار قرار دهد.

بر این اساس در حالی که برخی واردکنندگان خوش حساب اقدام به تسویه کامل حقوق ورودی مطالبه شده از سوی دولت کرده‌اند، اما هنوز دهها هزار مطالبه نامه وصول نشده روی دست گمرک مانده است که این دستگاه اجرایی باید اقدامات پیش دستانه ای در این خصوص در دستور کار قرار دهد.

همانطور که اشاره شد یکی از سهل الوصول ترین اقدامات محدود کردن فهرست فعالان مجاز اقتصادی که لیست جامعی از تسهیلات گمرکی دریافت می کنند. بر این اساس با توجه به اولویت زمانی وصول حقوق دولتی از یک سو و از طرف دیگر توجه به اینکه نکته که عملا تورم وارداتی ناشی از ۷ برابر شدن هزینه حقوق ورودی و مالیات ارزش افزوده به اقتصاد تحمیل شده بایستی اقدامات ضربتی در ستاد گمرک ایران در دستور کار قرار گیرد.

لزوم شفاف سازی عملکرد تجار، چه کسانی حقوق دولتی را در حسابهایشان بلوکه کرده‌اند؟

این درحالی است که تاکنون هیچ گزارش تازه ای در خصوص جزئیات بیش از ۵۰ هزار مطالبه نامه صادر شده و وضعیت گمرکات اجرایی در وصول عواید دولتی منتشر نشده است.

گمرک ایران بایستی برای شفاف سازی وضعیت تجاری که نسبت به تسویه حقوق دولتی ناشی از تغییر نرخ محاسباتی اقدام نکرده‌اند فعالیت بیشتری داشته باشد همچنین تشریح وضعیت عملکرد وصول مطالبه نامه‌ها در گمرکات اجرایی که تمرکز اصلی آنها در حوزه واردات است (شهید رجایی بندرعباس، فرودگاه امام خمینی، تهران و...) یک اقدام اجرایی مثبت و رو به جلو در وصول عواید دولتی در ستاد گمرک تلقی می‌شود.